Onderzoekers van de Stanford-universiteit en de universiteit van Stockholm denken dat de grootste planeet van ons zonnestelsel, Jupiter, wellicht geschikt is als deeltjesdetector. Hij kan astronomen op het spoor brengen van de raadselachtige donkere materie, waaruit 85 procent van alle materie in het heelal zou bestaan.
(De overige 15 procent is materie zoals wij die kennen.)
De donkere materie is een van de grootste wetenschappelijke vraagstukken van dit moment.
Het bestaan van deze hypothetische substantie wordt afgeleid uit de zwaartekrachtsinvloed die zij uitoefent op sterren en sterrenstelsels.
Maar omdat donkere materie niet rechtstreeks waarneembaar is met telescopen, laat zich niet gemakkelijk vaststellen waaruit zij bestaat.
Het meest voor de hand liggende idee is dat donkere materie uit exotische deeltjes bestaat.
Deze deeltjes zouden dan ofwel heel klein moeten zijn ofwel vrijwel geen interacties moeten aangaan met ‘normale’ materie.
Experimenten met deeltjesversnellers die bedoeld zijn voor het aantonen van het bestaan van deze hypothetische deeltjes hebben tot nu toe echter niets opgeleverd.
Er kan ook nog op een andere manier naar donkere materie worden gezocht.
Het raadselachtige spul zou zich namelijk kunnen ophopen in objecten die veel massa hebben: in onze zon bijvoorbeeld of in een forse planeet als Jupiter.
In deze hemellichamen kunnen dan botsingen plaatsvinden tussen donkeremateriedeeltjes, die elkaar daarbij vernietigen.
En bij dat proces zou gammastraling vrijkomen.
Om deze mogelijkheid te onderzoeken hebben Rebecca Leane (Stanford) en Tim Linden (Stockholm) de ruimtetelescoop Fermi op Jupiter gericht.
Fermi registreert al meer dan tien jaar gammastraling van kosmische oorsprong.
Donkere materie is daarbij nog niet met zekerheid gevonden, maar er is bij Jupiter wel een intrigerend overschot aan relatief ‘zachte’ (relatief energie-arme) gammastraling waargenomen.
Fermi is niet erg gevoelig voor dit type gammastraling, en daarom hebben Leane en Linden hun hoop nu gevestigd op toekomstige gammatelescopen als AMEFI en e-ASTROGRAM. Ook denkt Leane dat het mogelijk zal zijn om zware exoplaneten of bruine dwergsterren als detectors van donkere materie te gebruiken. (EE)
(Image Credit: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill)
