Nieuw onderzoek van de basaltgesteenten die door de Chinese maanlander Chang’e 5 zijn verzameld zet de bestaande inzichten over hoe de maan is afgekoeld op hun kop. Een team onder leiding van planeetwetenschapper Stephen Elardo van de Universiteit van Florida (VS) heeft namelijk ontdekt dat de lava aan de voorkant van de maan waarschijnlijk van veel minder diep kwam dan tot nu toe werd aangenomen. En dat is in strijd met eerdere theorieën over hoe de maan in de loop van de tijd lava’s heeft geproduceerd (Science Advances). Om een schatting te kunnen maken van hoe diep in de maan de Chang’e 5-lava afkomstig is, voerde het team experimenten uit waarbij synthetische lava van dezelfde samenstelling onder hoge druk en temperatuur werd gebracht. Uit eerder onderzoek van Chinese wetenschappers is gebleken dat de lava ongeveer twee miljard jaar geleden is uitgebarsten en gegevens van maanorbiters wijzen erop dat deze erupties plaatsvonden in een gebied met zeer hoge concentraties kalium, thorium en uranium aan het oppervlak – radioactieve elementen die warmte produceren. Wetenschappers denken dat deze elementen – in grote hoeveelheden – genoeg hitte opwekken om het afkoelingsproces van het maanoppervlak af te remmen. Hierdoor kon het bovenste deel van de maanmantel, zelfs twee miljard jaar geleden, honderden graden heter blijven dan anders het geval zou zijn geweest. Vóór dit onderzoek was de algemeen geaccepteerde theorie dat de maan van boven naar beneden is afgekoeld. Aangenomen werd dat de mantel dichter bij het oppervlak als eerste afkoelde doordat het oppervlak van de maan geleidelijk warmte de ruimte in straalde, en dat jongere lava’s, zoals Chang’e-5 die heeft verzameld, afkomstig moesten zijn uit de diepe maanmantel, waar het nog steeds heet zou zijn. Deze theorie werd gesteund door gegevens van seismometers die tijdens de Apollo-missies op de maan werden geplaatst, maar de nieuwe bevindingen suggereren dat er – zelfs laat in het afkoelingsproces van de maan nog ondiepe mantellagen waren die zo heet waren dat dat maan gedeeltelijk kon smelten. (EE) (image credit: New China)
