Het TRAPPIST-1-stelsel is de droom van elke sciencefictionschrijver. Rond de rode dwergster in het centrum van het stelsel cirkelen zeven planeten ter grootte van de aarde. Drie daarvan bevinden zich binnen de leefbare zone van de ster, waar het relatief koel is en vloeibaar water kan bestaan. En dat alles op slechts veertig lichtjaar van ons vandaan. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn, en misschien is het dat ook. Van rode dwergsterren is immers bekend dat ze tijdens hun jeugd enorm actief zijn. Ze stoten verwoestende stervlammen uit die ertoe kunnen leiden dat nabije planeten hun atmosfeer kwijtraken. En zelfs als zo’n planeet zijn atmosfeer weet vast te houden, zou hij nog steeds met sterke ultraviolette straling worden bestookt. Pas als een rode dwerg volwassen is, komt hij tot rust. Omdat planeten heel dicht om hun rode dwergster moeten draaien om leefbaar te kunnen zijn, bestond de zorg dat leven daar geen schijn van kans heeft. De omstandigheden zijn er gewoon te ruig. Toch biedt nieuw onderzoek een sprankje hoop (MNRAS). Een team van exobiologen – wetenschappers die zich met leven op andere planeten dan de onze bezighouden – heeft laboratoriumonderzoek gedaan naar twee soorten bacteriën: Deinococcus radiodurans – een soort waarvan bekend is dat hij bestand is tegen ultraviolette straling – en Escherichia coli – een soort die gevoelig is voor straling. Beide soorten werden bestookt met ultraviolette stralingsniveaus zoals die zich op de meest leefbare TRAPPIST-werelden voordoen. Met de E. coli-variant liep het niet goed af: alleen op de buitenste planeet van het TRAPPIST-stelsel zouden deze bacteriën het een tijdje kunnen volhouden. Maar D. radiodurans verging het beter. Weliswaar overleefde slechts ongeveer 1 op de 600 miljoen de nagebootste stervlam voor de binnenste planeet, maar gezien de gemiddelde tijdspanne tussen zulke vlammen zou de bacterie er stand kunnen houden, zeker als hij mettertijd meer resistentie tegen de uv-straling weet te ontwikkelen. Het lijkt er dus op dat primitief leven in het TRAPPST-stelsel een moeilijke evolutionaire weg te gaan heeft, maar dat zelfs de hevigste stervlammen de planeten niet compleet steriliseren. Helemaal kansloos is leven op planeten rond rode dwergsterren dus niet. (EE) (Image credit: Artist’s impression NASA, ESA & D. Player (STScI)
