Op nieuwe opnamen van Saturnus, gemaakt door de Hubble-ruimtetelescoop, zijn de eerste ‘spaken’ van het nieuwe seizoen te zien.
Deze vlekkerige, tijdelijke structuren in de ringen van de planeet verschijnen in de jaren vóór en ná de zogeheten equinox.
De rotatie-as van Saturnus staat weliswaar lang zo scheef niet als die van de aarde, maar desalniettemin kent de planeet vier seizoenen.
Door de veel wijdere baan van Saturnus om de zon duren deze seizoenen wel veel langer dan die op onze planeet: ongeveer zeven aardse jaren.
De equinox vindt plaats wanneer het ringenstelsel van Saturnus precies van opzij wordt aangelicht door de zon.
Het spakenpatroon dat rond dit moment in de ringen zichtbaar is, verdwijnt weer wanneer de zon haar hoogste of laagste stand boven het noordelijk of zuidelijk halfrond bereikt.
In de aanloop naar de komende equinox, op 6 mei 2025, zullen er naar verwachting steeds meer spaken in de ringen van Saturnus opduiken.
De oorzaak van hun ontstaan wordt gezocht bij het veranderlijke magnetische veld van de planeet.
Door de wisselwerking tussen dit magnetische veld en de zonnewind, ontstaat een elektrisch geladen omgeving.
Wetenschappers vermoeden dat de kleinste ijsdeeltjes in de ringen van Saturnus daarbij ook geladen kunnen raken, waardoor ze tijdelijk boven het ringenstelsel zweven. Afhankelijk van de lichtinval en de hoek waaronder we het ringenstelsel zien, ontstaan daardoor donkere of heldere spaken. (EE)
(Image Credit: NASA, ESA, Amy Simon (NASA-GSFC)/Alyssa Pagan (STScI)
