De activiteit van de zon is momenteel minimaal.
Er zijn dit jaar nog nauwelijks zonnevlekken te zien geweest, en ook de intensiteit van de extreem-ultraviolette straling van de zon is sterk afgenomen.
Nieuw onderzoek, gepubliceerd in de Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics, laat zien dat dit gevolgen heeft voor de hoge aardatmosfeer: die lijkt af te stevenen op een record lage temperatuur.
Dat blijkt uit metingen met het SABER-instrument aan boord van de ruim 16 jaar oude NASA-satelliet TIMED.
SABER meet de infraroodstraling van koolstofdioxide en stikstofoxide, twee verbindingen die een sleutelrol spelen in de energiebalans van de lucht op 100 tot 300 kilometer boven het aardoppervlak, het domein van de thermosfeer – de op een na hoogste laag van de aardatmosfeer.
Tijdens elk zonneminimum koelt de thermosfeer af.
Dat komt doordat zijn temperatuur wordt bepaald door de absorptie van ultraviolette straling van de zon.
Zo laag als nu zijn de temperaturen echter niet vaak. Mogelijk wordt nog voor het einde van dit jaar het ‘kouderecord’ gebroken.
Echt koud wordt het in de thermosfeer overigens nooit: de dagtemperatuur van dit ijle deel van de aardatmosfeer varieert ruwweg tussen de 1200 en 2000 graden.
Aardbewoners merken daar niets van, maar satellieten wel. In ‘koude’ perioden is de thermosfeer dunner en ondervinden satellieten in lage aardbanen minder luchtwrijving, wat hun levensduur verlengt. (EE)