Astronomen hebben voor het eerst een stersysteem geïdentificeerd dat in de toekomst zal eindigen in een kilonova, de explosie als gevolg van de samensmelting van twee neutronensterren. Een kilonova is geen supernova, maar kan toch tot duizendmaal zo krachtig worden als een gewone nova. Een stersysteem zoals dit heeft een unieke evolutie doorgemaakt en is extreem zeldzaam Het unieke stersysteem, dat CPD-29 2176 wordt genoemd, bevindt zich op een afstand van ruim 11.000 lichtjaar van de aarde. Het werd enkele jaren geleden door NASA’s Neil Gehrels Swiftsatelliet ontdekt als een röntgendubbelster. Latere waarnemingen vanaf de aarde brachten aan het licht dat het paar bestaat uit een neutronenster en een gewone ster die vele malen zwaarder is dan de zon. Dit duo draait in zestig dagen om elkaar heen. Noel Richardson en collega’s hebben nu de levensloop van het duo ontrafeld. De neutronenster was in zijn vorige leven een veel grotere, normale ster, die een groot deel van zijn atmosfeer kwijtraakte aan zijn begeleider. Hij werd daardoor een zogeheten gestripte heliumster, die een paar miljoen jaar geleden instortte tot de huidige neutronenster. De hierbij samenhangende explosie was geen gewone supernova, maar wordt een ultra-gestripte supernova genoemd. Als er wel een gewone supernova had plaatsgevonden, zou het duo uiteengerukt zijn.
In de komende tijd gebeurt min of meer het omgekeerde. De neutronenster trekt van zijn begeleider materie aan die uit het dubbelstersysteem wordt geslingerd. De begeleider wordt daardoor ook een gestripte heliumster, die op zijn beurt instort tot een neutronenster. Ook deze explosie is relatief zo gering dat de twee neutronensterren bij elkaar blijven. Dat blijven zij ook hierna nog wel een miljoen jaar doen. In die periode komen zij geleidelijk steeds dichter bij elkaar, om uiteindelijk met elkaar te versmelten en een kilonova te veroorzaken. De astronomen hebben op grond van het huidige tempo van de stervorming in het Melkwegstelsel berekend dat er momenteel ongeveer tien van zulke dubbelstersystemen zouden kunnen zijn. Die wijzen erop dat sommige zware sterren hun leven ook zonder een klassieke supernova-explosie kunnen eindigen en toch een neutronenster kunnen achterlaten. (GB/Nature 614, blz. 45)
(Image Credit: CTIO/NOIRLab/NSF/AURA/J da Silva/Spaceengine/M Zamani)
