Voor astronomen houdt het niet op bij de sterren en de planeten.
Ook de Zon en de Maan kunnen groots uitpakken met een aantal prachtige hemelverschijnselen. Vandaag belichten we eentje in het bijzonder: de halo. Zonhalo’s komen vaker voor dan maanhalo’s. Bovendien is een halo rond de Maan ook zwakker dan een halo rond de Zon. Het gaat in dit stukje dus voornamelijk over zonhalo’s. Halo’s: Een optisch cadeautje van Zon en Maan
Maar wat is een halo nu eigenlijk?
Kort samengevat is een halo een ring rond de Zon of de Maan. U hebt vast al ooit eens een halo gezien. Immers, halo’s zijn vaak voorkomende fenomenen. In de Lage Landen kan er – theoretisch gezien – één op de vijf dagen een halo gezien worden. Dat is niet mis! Halo’s verschijnen wanneer het licht van de Zon of de Maan door lensachtige kristallen in de wolken gebroken wordt. Dit verschijnsel doet zich voor wanneer er hoge cirruswolken zijn. Dat zijn dunne, hoge, bevroren atmosferische wolken. Een halo is dus eigenlijk het gevolg van het samenspel van licht en vochtigheid in onze dampkring.
Even iets wetenschappelijker toegelicht: Een kristal neemt de vorm van een zeshoek aan. Wanneer het zonlicht door één van de zes zijden van deze zeshoek valt, ondergaat het een buiging van 22 graden, waardoor een halo te zien is met een schijnbare straal van 22 graden. Echter, af en toe valt het zonlicht door de uiteinden van deze zeshoek of door vierkante kristallen, waardoor de buiging een grotere hoek heeft en er een tweede halo ontstaat met een schijnbare straal van 46 graden. Deze is wel zwakker dan de eerste halo van 22 graden.
Halo’s ontstaan onder gelijkaardige omstandigheden als regenbogen,
namelijk door breking van het licht in ijskristallen, maar halo’s komen frequenter voor dan regenbogen. Cirrusbewolking is een voorwaarde voor hun ontstaan. Een belangrijk verschil tussen halo’s en regenbogen is dat regenbogen tegenover de Zon aan de hemel staan, terwijl halo’s steeds weer rond de Zon – of de Maan – terug te vinden zijn. Halo’s zijn met name goed zichtbaar als de Zon of de Maan laag staan. Ze zijn makkelijk fotografisch vast te leggen. Als u een goed zicht wilt hebben op een halo, probeer dan enigszins het licht van de Zon af te blokken.
Kijk nooit recht in de Zon, dat kan blijvende oogschade opleveren! Als u het licht van de Zon bijvoorbeeld met een boom, gebouw of lantaarnpaal kunt afblokken, zult u een beter zicht hebben op de halo! Ga de uitdaging aan en probeer een halo op de fotografische plaat te krijgen!
(Tekst Debbie Mahieu, foto’s Bruno Nolf)