Astronomen hebben, met behulp van de Chandra-ruimtetelescoop van NASA, een indrukwekkende opname gemaakt van een enorme ‘staart’ van heet gas die zich over een afstand van meer dan een miljoen lichtjaar uitstrekt achter een groep sterrenstelsels die naar een grotere groep sterrenstelsels toe duikt.
Clusters bestaan uit honderden tot duizenden afzonderlijke sterrenstelsels.
Maar het leeuwendeel van de massa van zo’n cluster bestaat uit heet gas dat röntgenstraling uitzendt en uit (onzichtbare) donkere materie.
De nieuwe Chandra-opname laat zien hoe clusters zo groot kunnen zijn geworden: ze vangen simpelweg sterrenstelsels uit de omgeving in.
In dit geval is het de cluster Abell 2142 die voor ‘grote aantrekker’ speelt. Deze cluster bestaat uit honderden sterrenstelsels, gehuld in gas met temperaturen van enkele miljoenen graden.
Even verderop is een groepje sterrenstelsels te zien dat een wolk van heet gas achter zich aansleept – net als een bizar grote komeet.
Uit de richting waarin de staart wijst kan worden afgeleid dat het groepje recht op Abell 2142 afstevent. Onderweg daarnaartoe verliezen de sterrenstelsels een deel van het gas dat hen omhult, ongeveer zoals bomen tijdens de herfst hun bladeren verliezen als het hard waait.
De eerste 800.000 lichtjaar van deze staart is tamelijk recht en smal.
Dat wijst erop dat het gas daar bijeen wordt gehouden door magnetische velden.
Daarachter waaiert de staart uit, mogelijk omdat sterke turbulenties in het gas de beschermende effect van de magnetische velden teniet doen. (EE)