De sterrenkunde is weer een mysterie rijker. Bij waarnemingen op radiogolflengten hebben astronomen een bijzonder object ontdekt dat drie keer per uur een enorme uitbarsting van energie produceert.
Wat het precies is, is nog onduidelijk, maar voorlopig wordt gedacht aan een neutronenster of een witte dwerg, de ineengestorte kernen van sterren, met een extreem sterk magnetisch veld.
De ontdekking is gedaan door een team onder leiding van Natasha Hurley-Walker van Curtin University in West-Australië (Nature).
Het vreemde, ronddraaiende object, dat slechts 4000 lichtjaar van ons verwijderd is, zendt een bundel straling uit die met onderbrekingen onze kant op wijst.
‘GLEAM-X J162759.5’ was in de periode januari-maart 2018 gedurende enkele uren waarneembaar met de Murchison Widefield Array, een radiotelescoop in de woestijn van West-Australië.
Daarna is het niet meer gezien. Kosmische objecten die ‘aan en uit’ gaan zijn bijna dagelijkse kost voor astronomen.
‘Transients’ worden ze genoemd, de Engelse benaming voor vluchtige verschijnselen.
Vaak houdt zo’n transient verband met de dood van een zware ster of met de overblijfselen die zo’n ster achterlaat.
Trage transients, zoals supernova’s, duiken in de loop van een paar dagen op en verdwijnen pas na een paar maanden weer.
Snelle transients, zoals een rondtollende neutronenster of pulsar, gaan binnen enkele milliseconden of seconden aan en uit.
Maar een object dat een minuut lang ‘aan’ blijft staan, zoals GLEAM-X J162759.5, is nieuw.
Volgens de onderzoekers was GLEAM-X J162759.5 in vergelijking met andere transients ongelooflijk helder.
Vast staat dat het object kleiner is dan onze zon en dat de radiogolven die het uitzond sterk gepolariseerd zijn.
Dat laatste wijst erop dat het object een extreem magnetisch veld had.
De waarnemingen komen overeen met een soort object waarvan het bestaan al theoretisch was voorspeld: een zeer langzaam draaiende neutronenster met een extreem sterk magnetisch veld.
Maar dat zo’n ‘trage magnetar’ zo helder zou kunnen zijn als GLEAM-X J162759.5 komt als een verrassing.
Het wachten is nu op het moment dat het object weer aangaat, áls dat al gebeurt, want het kan ook een eenmalig verschijnsel zijn geweest.
Maar zodra GLEAM-X J162759.5 weer oplicht, zullen behalve de Murchison Widefield Array ook andere telescopen, op het zuidelijk halfrond en in de ruimte, op het voorlopig nog unieke object worden gericht. (EE)
(Image Credit: ICRAR)