Aan de hand van gegevens van NASA’s inmiddels buiten gebruik gestelde ruimtesonde Dawn hebben wetenschappers ontdekt dat de dwergplaneet Ceres, het grootste object in de planetoïdengordel, ooit een duurzame bron van chemische energie heeft gehad. De gegevens bevatten aanwijzingen dat er op Ceres moleculen aanwezig zijn die cruciaal zijn voor de stofwisseling van eventuele micro-organismen op Ceres. Dat daar ooit micro-organismen zijn geweest staat allerminst vast, maar de onderzoeksresultaten laten die mogelijkheid in elk geval wel open (Science). Op foto’s van het oppervlak van Ceres zijn gebieden met helder, reflecterend materiaal te zien. Dawn heeft aangetoond dat deze gebieden bestaan uit zouten die zijn achtergelaten door vloeistof die vanuit een ondergronds zoutwaterreservoir naar het oppervlak is gestegen. En ander onderzoek van Dawn heeft bewijs opgeleverd voor de aanwezigheid van organisch materiaal op Ceres – met name koolstofmoleculen – die micro-organismen nodig hebben voor hun bestaan. Bij recent onderzoek onder leiding van Samuel Courville van Arizona State University en het Jet Propulsion Laboratory van NASA zijn thermische en chemische modellen ontwikkeld om de temperatuur en interne samenstelling van Ceres over langere perioden na te bootsen. Daarbij vond het team aanwijzingen dat ongeveer tweeënhalf miljard jaar geleden een gestage stroom warm water vanuit een ondergrondse oceaan is opgestegen. Deze waterstroom zou zijn verhit door het verval van radioactieve elementen in het jonge, rotsachtige inwendige van Ceres – een proces dat ook op andere planeten in ons zonnestelsel voorkomt. ‘Als op aarde warm water vanuit de diepe ondergrond in aanraking komt met oceaanwater, resulteert dat vaak in een feestmaal voor micro-organismen. Het zou dus grote gevolgen hebben als we zouden kunnen vaststellen of de oceaan van Ceres in het verleden een instroom van warm water heeft gehad’, aldus Courville. Hoewel recente studies naar de leefbaarheid van Ceres veelbelovende resultaten hebben opgeleverd, lijkt het onwaarschijnlijk dat de dwergplaneet nog steeds zo leefbaar is. De dwergplaneet is inmiddels flink afgekoeld en bevat nu meer ijs dan water. Het radioactieve verval in zijn binnenste is afgenomen, waardoor er minder warmte beschikbaar is en alle vloeistoffen zijn veranderd in geconcentreerd pekelwater. Als er ooit leven op Ceres heeft bestaan, dan moet dat ongeveer tweeënhalf tot vier miljard jaar geleden zijn geweest, toen zijn rotsachtige kern zijn maximale temperatuur bereikte. (EE) (Image credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)
