Op basis van computersimulaties en waarnemingen met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zijn wetenschappers tot de conclusie gekomen dat de ringen van gas rond actieve superzware zwarte gaten niet zo standvastig zijn als ze lijken.
In werkelijkheid vinden er interacties plaats tussen het gas dat uit het centrum wordt verdreven met toe-stromend gas van buitenaf.
Hierdoor ontstaat een dynamische kringloop, zoals die zich ook afspeelt in een grote waterfontein.
De meeste sterrenstelsels hebben een superzwaar zwart gat in hun centrum dat miljoenen tot miljarden keren zoveel massa heeft als onze zon.
Sommige van deze zwarte gaten zijn heel actief in het opslokken van materie.
Astronomen gingen ervan uit dat zich daardoor een stabiele ‘donut’ van gas rond het zwarte gat vormt.Onder leiding van de Japanse astronoom Takuma Izumi heeft een team van astronomen waarnemingen gedaan van zo’n donut.
Deze bevindt zich in het hart van het 14 miljoen lichtjaar verre Circinus-stelsel.
Vervolgens heeft het team de waarnemingen vergeleken met een computersimulatie van gas dat naar een zwart gat toe valt.
Deze vergelijking heeft aan het licht gebracht dat zo’n donut geen rigide geheel is, maar een complexe verzameling van zeer dynamische gascomponenten.
Allereerst stroomt er koud moleculair gas naar het zwarte gat, waarbij het zodanig wordt verhit dat de moleculen uiteenvallen in atomen en ionen.
Sommige van deze atomen worden vervolgens weggeblazen in richtingen loodrecht op de schijf.
Dit hete atomaire gas valt vervolgens terug naar de schijf, die een turbulente driedimensionale structuur krijgt. En deze cyclus blijft zich herhalen. (EE)