In het Melkwegstelsel vinden per eeuw gemiddeld vier tot vijf supernova-explosies plaats. Toch zijn er in het afgelopen millennium met zekerheid slechts vijf waargenomen, dus een factor tien minder.
De laatste was de ster van Kepler in 1604, waarna er ondanks intensief zoeken in historische bronnen geen enkele meer is gevonden.
Wel zijn sinds Johannes Kepler nog enkele supernovaresten ontdekt, waarvan de meest recente 110 tot 180 jaar oud is, maar daarna ontbreken ook die sporen van recentere explosies.
Hoe groot is de kans dat een galactische supernova wordt waargenomen?
Zulke explosies komen vooral voor in de schijf van ons Melkwegstelsel, omdat zich daar de meeste zware en dus kortlevende sterren bevinden die aan het einde van hun ‘leven’ exploderen als supernova.
In die schijf is echter ook het meeste stof geconcentreerd en is de verzwakking van sterlicht het sterkst.
Verder wordt de kans dat een supernova wordt gezien bepaald door zijn absolute helderheid en zijn afstand tot de aarde.
Tanner Murphy en collega’s hebben al deze variabelen ingebracht in een model en met behulp daarvan berekend in welke hemelgebieden de grootste kans bestaat om een supernova met het ongewapend oog te verschalken.
Daarbij werd gesteld dat zo’n opvlamming minimaal van de tweede grootte zou moeten worden.
De aldus berekende hemelgebieden blijken echter sterk af te wijken van die waarin supernova’s zijn waargenomen.
In de gebieden met de grootste ontdekkingskans is nooit ook maar één supernova gezien.
De astronomen hebben vooralsnog geen verklaring voor deze discrepantie en opperen dat hun model misschien onvolledig of onjuist is.
Zo werd er geen rekening gehouden met de aanwezigheid van spiraalarmen en de mogelijkheid dat het stof in het Melkwegvlak niet gelijkmatig is verdeeld.
Wel is opvallend dat alle supernova’s aan het noordelijk deel van de hemelbol zijn verschenen, terwijl de ontdekkingskans op het zuidelijk deel volgens het model juist het grootst zou moeten zijn. De astronomen pleiten er daarom voor om (nog) grondiger naar mogelijke waarnemingen van supernova’s te gaan zoeken in historische bronnen van volkeren die op het zuidelijk halfrond leven of hebben geleefd. (GB/MNRAS, te publiceren) (Image Credit: Image credit: NASA/ESA/JHU/R.Sankrit & W.Blair)
