Als alles volgens plan verloopt, zal komende zaterdag (1 juli) de Europese ruimtetelescoop Euclid oftewel Euclides worden gelanceerd. Euclid heeft tot taak om de grootste en meest nauwkeurige 3D-kaart van het heelal te maken door miljarden sterrenstelsels tot op tien miljard lichtjaren afstand te observeren.
Hij zal in kaart brengen hoe het heelal is uitgedijd en hoe grote kosmische structuren zoals (clusters van) sterrenstelsels over ruimte en tijd zijn verdeeld. Op die manier hopen astronomen meer te weten te komen over twee raadselachtige, dominante kosmische verschijnselen: de donkere materie en de donkere energie.
Donkere materie en donkere energie zijn elkaars tegenpolen. Net als normale materie oefent donkere materie een aantrekkende kracht uit op haar omgeving, maar ze absorbeert of weerkaatst geen licht of andere elektromagnetische straling en zendt die zelf ook niet uit.
Hierdoor is donkere materie niet rechtstreeks waarneembaar.
Om toch inzicht te krijgen in de verdeling van de donkere materie, maakt Euclid gebruik van het zwaartekrachtlenseffect: de wijze waarop de zwaartekracht van donkere materie het licht van sterrenstelsels en andere objecten afbuigt.
Donkere energie is zo mogelijk nog raadselachtiger: dat is een hypothetische vorm van energie die verantwoordelijk wordt gehouden voor het steeds sneller uitdijen van het heelal.
Donkere energie is gelijkmatig verdeeld over de ruimte en oefent juist een afstotende kracht uit.
Tezamen zijn donkere materie en donkere energie goed voor 95% van alle massa/energie in het heelal.
Euclid wordt zaterdag om 17.11 uur Nederlandse tijd vanaf Cape Canaveral in Florida (VS) gelanceerd met een Falcon 9-raket van SpaceX.
Bij slecht weer wordt uitgeweken naar zondag 2 juli. De lancering is live te volgen via ESA Web TV en een YouTube livestream.
De ruimtetelescoop zal niet in baan om de aarde worden gebracht, maar wordt naar het zogeheten lagrangepunt L2 gedirigeerd, waar onder meer ook de ruimtetelescopen Gaia en Webb zijn ondergebracht.
Deze locatie ligt van de zon uit gezien anderhalf miljoen kilometer achter de aarde. De reis ernaartoe duurt drie maanden. (EE)
(Image Credit; ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA)
