Saturnus was tot nu toe de enige reuzenplaneet zonder Trojanen, hemellichamen die op min of meer vaste afstand van een planeet in diens baan om de zon draaien. Jupiter heeft ruim 13.000 Trojanen, Uranus één en Neptunus 31. Maar nu is er eindelijk ook een Trojaan bij Saturnus gevonden. Hij beweegt op zo’n 60 graden vóór de planeet uit, in het zogeheten Lagrangepunt L4, maar doet dat slechts tijdelijk. Het object werd in 2019 ontdekt, maar nog niet als Trojaan gezien. Aan die mogelijkheid is toen wel al gedacht, omdat Saturnus er nog steeds geen enkele had. In april 2024 werd 2019UO14 met een telescoop van de Universiteit van Hawaii nogmaals gefotografeerd en vastgesteld dat het inderdaad het gezochte object was. Vervolgens werd in de archieven van andere sterrenwachten naar mogelijk eerdere opnamen gezocht. Toen bleek dat 2019UO14 sinds 2015 al 242 maal was waargenomen. Via de nu veel nauwkeuriger bepaalde baan konden Man-To Hui en collega’s nu ook de vroegere en toekomstige beweging van 2019UO14 berekenen. Het object bleek zich al ongeveer 2000 jaar rond het genoemde evenwichtspunt te bevinden en daar in zo’n 700 jaar omheen te draaien. Daarvóór bewoog 2019UO14 periodiek wat langzamer en sneller dan Jupiter in de baan van de planeet, waardoor zijn traject de vorm van een hoefijzer had. En ongeveer duizend jaar na nu zal de Trojaan ook weer naar die toestand terugkeren. 2019UO14 is dus een tijdelijke Trojaan van Saturnus. Waarschijnlijk is hij een ingevangen Centaur, een van de ijswerelden die tussen Jupiter en Neptunus om de zon draaien. Waarschijnlijk zal hij ooit weer door de storende zwaartekracht invloed van Jupiter uit de greep van Saturnus ontsnappen en opnieuw een Centaur worden. Van sommige Centaurs is bekend dat ze komeetachtige activiteit vertonen, maar die is hier niet waargenomen. De astronomen dringen erop aan om daar goed op te letten. Zouden er toch tekenen van activiteit zijn, dan zou hij de eerste actieve Trojaan in het het hele zonnestelsel worden. (GB/Astrophysical Journal Letters 975: L3) (Image credit : Man-To Hui e.a.)
