Astronomen hebben een manier bedacht om onderscheid te maken tussen stofschijven waarin planeten gewoon op hun plek blijven en stofschijven waarin planeten aan het ‘wandelen’ zijn geslagen.
Dat zou je kunnen zien aan de afmetingen van de stofdeeltjes in zo’n schijf.
Er zijn aanwijzingen dat de planeten in jonge planetenstelsels niet altijd op dezelfde afstanden van hun moederster blijven cirkelen.
Door interacties met de schijf van gas en stof waarbinnen ze zijn gevormd, en met de andere planeten-in wording, kun ze geleidelijk naar de ster toe spiralen.
Dat zou onder meer het bestaan kunnen verklaren van de zogeheten hete jupiters – grote exoplaneten die op geringe afstand om hun ster cirkelen.
Met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), een grote radiotelescoop in het noorden van Chili, worden de laatste jaren bijna aan de lopende band opnamen gemaakt van de stofschijven rond jonge sterren.
In sommige van deze schijven zijn lege gordels te zien, die erop wijzen dat zich daar een planeet aan het vormen is.
Door zo’n schijf op verschillende golflengten te bekijken, is ALMA in staat om stofdeeltjes van verschillende grootten op te sporen.
Volgens een team van astronomen, onder leiding van Farzana Meru van de universiteit van Warwick, zou dat wel eens de sleutel kunnen zijn tot het opsporen van migrerende planeten.
Als uit de ALMA-opnamen blijkt dat het stof aan de binnenzijde van zo’n gordel uit kleinere deeltjes bestaat dan het stof aan de buitenzijde ervan, is dat een duidelijke aanwijzing dat de betreffende planeet naar binnen migreert – naar de ster toe.
Dat komt doordat grote stofdeeltjes sneller naar binnen spiralen dan kleine.
Hierdoor kunnen de grote deeltjes de migrerende planeet beter bijbenen dan de kleine en ontstaat aan de buitenkant van de planeetbaan een tekort aan kleine deeltjes.
Tegelijkertijd slagen de grote stofdeeltjes aan de binnenkant van de planeetbaan er beter in om uit de buurt van de naar binnen migrerende planeet te blijven.
Hierdoor ontstaat daar juist een overschot aan kleine stofdeeltjes. (EE)