Tau Ceti is een ster op een afstand van bijna twaalf lichtjaar in het sterrenbeeld Cetus (Walvis). Hij lijkt veel op de zon en trekt daarom veel belangstelling. Dat leidde ertoe dat tien jaar geleden enkele aardachtige planeten bij de ster werden ontdekt, waarvan twee zelfs in de leefbare zone. Later vielen enkele kandidaten af maar er kwamen ook weer enkele voor in de plaats. Die staan nu allemaal op de tocht als gevolg van de ongewone stand van de ster. Al meer dan dertig jaar geleden werd spectroscopisch een zeer trage rotatiesnelheid van het oppervlak van Tau Ceti gemeten. Die aswenteling was veel trager dan die van soortelijke sterren en dat wees erop dat we tegen een van zijn poolgebieden aankijken. Later vonden astronomen een ashelling tussen 0 en 40o en tien jaar geleden werd een stofschijf rond de ster ontdekt die op een inclinatie rond de 35o leek te wijzen. Maar nu hebben Maria Korolik en collega’s een veel nauwkeuriger waarde gevonden. Deze astronomen hebben Tau Ceti opnieuw
spectroscopisch, interferometrisch en fotometrisch waargenomen en in combinatie met archiefwaarnemingen alle grootheden van de ster verbeterd. Uiteindelijk werd hieruit de inclinatie van de rotatieas bepaald. Die blijkt rond de 7o te liggen, dus die as is vrijwel recht naar de aarde gericht. Die geringe hoek heeft belangrijke consequenties voor de tot nu toe gevonden planeten. Hun bestaan werd afgeleid uit statistische analyses van variaties in de snelheid van de ster in de waarnemingsrichting. Het ligt voor de hand dat alle planeten ongeveer in het vlak van de evenaar van de ster bewegen, dus vanaf de aarde gezien bijna-cirkels rond de ster beschrijven. De variatie in hun radiële snelheid is in dat geval echter uiterst gering en hoogstwaarschijnlijk niet meer meetbaar. Als de gemeten variaties toch reëel zouden zijn, zouden de planeten niet op de aarde lijken maar op de reuzenplaneten. Maar computersimulaties van Korolik e.a. laten zien dat zo’n zwaar stelsel al binnen 10 miljoen jaar onstabiel wordt en in feite nu überhaupt niet (meer) zou kunnen bestaan. (GB/Astronomical Journal 166: 123) (Image Credit: Pablo Carlos Budassi – Foutieve impressie van Tau Ceti en zijn kandidaat-planeten. In werkelijkheid zullen eventuele planeten vanaf de aarde gezien nooit voor dit sterschijfje langs bewegen).
