De binnenkern van de aarde, ruim 2400 kilometer groot, draait sinds het afgelopen decennium niet meer sneller dan de mantel, maar even snel of zelfs wat langzamer. Dat hebben twee onderzoekers van de Universiteit van Beijing, China, afgeleid uit de kenmerken van aardbevingsgolven die door deze kern waren heen gereisd. De vaste binnenkern van de aarde bestaat hoofdzakelijk uit ijzer en wordt omringd door een vloeibare buitenkern van eveneens voornamelijk ijzer. Die wordt zijn beurt omringd door een vaste mantel die uit gesteenten bestaat. De binnenkern zweeft als het ware in de buitenkern en draait onder invloed van de krachten die het magnetische veld in de buitenkern opwekken. Ook de variërende aantrekkingskracht van de heterogene mantel speelt hierbij een rol. Yi Yang en Xiaodong Song analyseerden de seismische golven van opeenvolgende aardbevingen die sinds 1964 via vrijwel identieke paden door de vaste binnenkern zijn gereisd. Zij ontdekten dat de golven van deze bevingen vóór 2009 kleine variaties vertoonden en dat die in het afgelopen decennium vrijwel afwezig waren. Zulke variaties ontstaan doordat de binnenkern ten opzichte van de mantel draait, wat erop zou kunnen wijzen dat die draaiing was vertraagd en gestopt en mogelijk zelfs omgekeerd. Uit de oudere seismogrammen blijkt bovendien dat zo’n omkering ook rond het begin van de jaren zeventig heeft plaatsgevonden. Dit kan erop wijzen dat de draaiing van de binnenkern ruwweg om de zeventig jaar stopt en omkeert. In de tussenliggende periode draait deze kern vrij constant 0,1° per jaar sneller of trager dan de mantel. Verrassend genoeg blijkt deze periodieke oscillatie samen te hangen met enkele belangrijke geofysische veranderingen aan het aardoppervlak, zoals de lengte van de dag en het gedrag van het magnetische veld. Ook die hebben een periodiciteit van zestig tot zeventig jaar. De ultieme verklaring voor de samenhang tussen deze uiteenlopende verschijnselen is er nog niet, maar dit alles wijst wel op wisselwerkingen tussen de verschillende delen van de aarde, tussen het diepste deel van onze planeet tot aan de buitenste korst toe. (GB/Nature Geoscience 16, blz. 189)
(Image Credit: Timo Millenaar – Wikipedia)
