Het is voor het eerst gelukt om met een telescoop op aarde een donkere vlek op Neptunus waar te nemen. Al eerder was dat gelukt met de Hubble Space Telescope, die sinds 1994 vier van zulke ‘wervelstormen’ heeft ontdekt. De meest recente was een donkere vlek die in september 2018 op het noordelijk halfrond van Neptunus werd gevonden. Deze Northern Dark Spot 2018 verdween eind 2022 van het toneel. De NDS-2018 werd eind 2019 ook waargenomen met de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili. Patrick Erwin en collega’s gebruikten hierbij MUSE, een spectrograaf die simultaanopnamen in meer dan 3500 golflengten kan maken. Door dat die verschillende diepten in de atmosfeer bemonsteren, konden zo de positie en kenmerken van de donkere vlek worden bepaald. In Neptunus’ atmosfeer bevinden zich drie belangrijke lagen die uit aërosolen (heel kleine deeltjes of druppeltjes) bestaan. De diepste is een laag waarin waterstofsulfide ((H2S) condenseert en zo een mist laag veroorzaakt. Daarboven ligt een laag waar methaan hetzelfde doet en daar weer boven een laag van onduidelijke mistdeeltjes die zich uitstrekt tot in de stratosfeer. De metingen van MUSE wijzen erop dat de donkere vlek zich in de diepste laag bevindt. De vlek zou het gevolg kunnen zijn van een verandering van de eigenschappen van de mistdeeltjes, waardoor hun reflecterend vermogen kleiner werd. Hoe, is vooralsnog onbekend. Tijdens het analyseren van de MUSE-metingen is ook nog een ‘bijvangst’ gedaan. Aan de zuidwestelijke rand van NDS 2018 vertoonde zich een kleinere, heldere vlek. Die zou zich op dezelfde diepte in de atmosfeer moeten bevinden en dus misschien met de donkere vlek zijn verbonden. Misschien in de vorm van een stroming aan de rand van de vlek die de condensatie van H2S deed toenemen en daardoor ook het reflectie vermogen van aërosolen. Dit zou dan impliceren dat hier vlak bij elkaar twee tegengestelde werkende processen bezig waren. Voer voor verder onderzoek dus. (GB/Nature Astronomy 7, blz.1198) (Image Credit: (ESO/P. Irwin e.a.)
