Na een onderbreking van drie jaar hebben wetenschappers in de VS het Laser Interferometric Gravitational-Wave Observatory, beter bekend als LIGO, weer aangezet. De afgelopen drie jaar heeft deze detector van zwaartekrachtgolven stilgelegen om uitgebreide upgrades te ondergaan.
De verbeteringen zullen de gevoeligheid van LIGO aanzienlijk verhogen en moeten de faciliteit in staat stellen om verder weg gelegen objecten waar te nemen die kleinere rimpelingen in de ruimtetijd veroorzaken.
In tegenstelling tot lichtgolven worden zwaartekrachtgolven vrijwel niet gehinderd door sterrenstelsels, sterren, gas en stof.
Dit betekent dat astrofysici, door zwaartekrachtgolven te meten, rechtstreeks in het hart van enkele van de meest spectaculairste verschijnselen in het heelal kunnen kijken.
Door meer gebeurtenissen te detecteren die zwaartekrachtgolven veroorzaken, krijgen astronomen meer mogelijkheden om ook het licht van diezelfde gebeurtenissen waar te nemen.
Zwaartekrachtgolven ontstaan wanneer massarijke objecten zoals zwarte gaten of neutronensterren met elkaar versmelten, waardoor er plotselinge fluctuaties optreden in de kromming van de ruimtetijd, die zich in alle richtingen voortplanten, zoals de golven in een vijver waar een steentje in is gegooid.
Daarbij veroorzaken de zwaartekrachtgolven minuscule veranderingen in de afstanden tussen de objecten die ze onderweg tegenkomen.
De astronomische gebeurtenissen die zwaartekrachtgolven voortbrengen hebben betrekking op de allerzwaarste objecten in het heelal, maar de ruimte laat zich niet gemakkelijk rekken of strekken.
Wanneer een sterke zwaartekrachtgolf door ons 20.000 lichtjaar grote Melkwegstelsel trekt, verandert de diameter ervan met amper een meter.
LIGO bestaat uit twee afzonderlijke observatoria, die elk de vorm hebben van een reusachtige L, met twee lange armen van vier kilometer lang die haaks op elkaar staan.
Begin mei begon LIGO met een korte test om er zeker van te zijn dat alles naar behoren werkt.
En op 18 mei heeft hij alweer zwaartekrachtgolven gedetecteerd die waarschijnlijk afkomstig waren van een botsing tussen een neutronenster en een zwart gat.
De officiële start van de volgende waarnemingscyclus is 24 mei. Later zal LIGO versterking krijgen van zijn Europese tegenhanger Virgo en een nieuwe Japans detector: de Kamioka Gravitational Wave Detector (KAGRA). (EE) (Image Credit: NSF)
