Waarnemingen door burgerwetenschappers uit alle windstreken laten een zorgwekkende trend zien: de afgelopen twaalf jaar zijn de sterren aan de nachtelijke hemel steeds moeilijker waarneembaar geworden door de snel toenemende lichtvervuiling.
De gerapporteerde verandering in zichtbaarheid wijst erop dat de hemelachtergrond, ondanks beleidsinitiatieven om de lichtvervuiling terug te dringen, elk jaar ongeveer 9,6% helderder wordt – veel sneller dan satellietwaarnemingen aangeven.
Dit betekent dat een kind dat nu wordt geboren in een gebied waar ’s nachts 250 sterren zichtbaar zijn, over achttien jaar op dezelfde plek waarschijnlijk minder dan honderd sterren zal kunnen zien (Science).
Op veel bewoonde plaatsen op aarde wordt de nachtelijke hemel nooit helemaal donker.
In plaats daarvan vertoont zij een kunstmatige gloed die wordt veroorzaakt door de verstrooiing van door de mens geproduceerd licht in de atmosfeer. Als gevolg hiervan wordt de nachtelijke hemel geleidelijk helderder en zien we steeds minder sterren.
Hoewel duidelijk is dat deze ‘hemelgloed’ de afgelopen eeuw exponentieel in helderheid is toegenomen, is over de ontwikkeling ervan in de tijd nog veel onbekend.
Satellieten die de hemelgloed kunnen meten hebben een beperkte resolutie en gevoeligheid, en zijn vaak blind voor de golflengten van het licht van moderne LED-lampen die de verlichting zijn gaan domineren.
Om beter te begrijpen hoe de toenemende lichtvervuiling ons zicht op de sterren beïnvloedt, heeft een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Christopher Kyba van het GeoForschungsZentrum Potsdam (Duitsland), 51.351 waarnemingen van burgerwetenschappers over de zichtbaarheid van sterren met het blote oog in de periode 2011-2022 geanalyseerd.
Kyba en zijn collega’s vroegen de deelnemers om sterrenkaarten van de nachtelijke hemel bij verschillende niveaus van lichtvervuiling te vergelijken met wat ze met hun eigen ogen via het online platform ‘Globe at Night’ konden zien.
Volgens de onderzoekers is de helderheid van hemelachtergrond door kunstlicht met ruwweg zeven tot tien procent per jaar toegenomen, wat over een periode van acht jaar overeenkomt met een verdubbeling.
Deze toename is veel groter dan schattingen van de ontwikkeling van de kunstmatige lichtemissies (ca. 2% per jaar) op basis van stralingsmetingen door satellieten. (EE)
(Image Credit:NOIRLab/NSF/AURA, P. Marenfeld)
