Bij de meeste sterren kan het planeetvormingsproces miljoenen jaren langer duren dan tot nu toe werd aangenomen: vijf tot tien miljoen jaar in plaats van één tot drie miljoen jaar.
Dat is de conclusie van onderzoek door een team onder leiding van Susanne Pfalzner van het Forschungszentrum Jülich (Duitsland).
Zowel grote als kleine planeten ontstaan uit de schijven van gas en stof rond jonge sterren.
Zodra zo’n schijf leegraakt, stopt het planeetvormingsproces. Bij eerdere onderzoeken werd de levensduur van planeet-vormende schijven geschat door te kijken naar de aantallen jonge sterren van verschillende leeftijden die nog een schijf hebben.
Dat gebeurde met name door sterrenhopen van bekende leeftijden onder de loep te nemen.
Maar Pfalzer en haar collega’s hebben iets vreemds ontdekt: hoe verder een sterrenhoop van de aarde verwijderd is, des te korter valt bij deze manier van werken de geschatte levensduur van zijn schijf uit.
Dat is nogal vreemd, want waarom zou de levensduur van een planeet-vormende schijf afhangen van zijn afstand tot de aarde?
De onderzoekers komen dan ook met een logischere verklaring: bij verre sterrenhopen kost het meer moeite om afzonderlijke sterren te zien.
Met name sterren met de laagste massa’s – de zeer talrijke dwergsterren – worden vaak over het hoofd gezien.
Met deze achterliggende gedachte hebben Pfalzer en haar team daarom alleen naar de meest nabije jonge sterrenhopen gekeken.
Daarbij hebben ze vastgesteld dat in deze nabije sterrenhopen het percentage sterren met een planeet-vormende schijf veel hoger is.
Daaruit kan worden afgeleid dat de planeet-vormende schijven rond lichte sterren een veel langere levensduur hebben.
Dat de schijven rond zware sterren sneller uiteenvallen, komt wellicht doordat de intense straling van deze sterren het omringende gas en stof sneller wegduwt. (EE)
(Image Credit: ALMA/ESO, NAOJ & NRAO)
