De verwoestende oorlog in Oekraïne beperkt zich niet tot het aardoppervlak. Ook in de ruimte worden de gevolgen ervan merkbaar.
Door de sancties die tegen Rusland zijn ingesteld, komen diverse missies op losse schroeven te staan.
Zelfs de toekomst van het internationale ruimtestation ISS is ongewis (Sky & Telescope).
Het ISS huisvest sinds november 2000 onafgebroken bemanningen uit de VS, Rusland, Europa en Japan.
Aan boord zijn momenteel de Duitse astronaut Matthias Maurer, vier astronauten uit de VS en twee Russische kosmonauten.
Zoals het er nu naar uitziet, gaan de vluchten naar en van het ruimtestation voorlopig door, inclusief de geplande aankomst van een nieuwe Russische bemanning op 18 maart.
En op 30 maart zal NASA-astronaut Mark Vande Hei terugkeren naar de aarde met de Sojoez-capsule die momenteel aan het ISS is gekoppeld.
Maar het ISS is ook om andere redenen van Rusland afhankelijk.
De onbemande Russische Progress-vrachtraketten die het ISS van nieuwe voorraden voorziet, worden tevens gebruikt om het ruimtestation om de zoveel tijd een ‘duwtje’ te geven, zodat het in zijn omloopbaan blijft.
Gebeurt dat niet, dan stort het gevaarte op termijn onvermijdelijk neer op aarde.
Mede omdat Rusland toch al heeft besloten om zich uiterlijk in 2024 uit het ISS-programma terug te trekken, wordt nu druk naar alternatieve oplossingen gezocht.
Voor de ‘taxiservice’ naar en van het ruimtestation kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van de diensten van ruimtevaartbedrijf SpaceX, en binnenkort is mogelijk ook de nieuwe Starliner van Boeing beschikbaar.
Ook voor het ‘in de lucht houden’ van het ISS bestaat een alternatief: de nieuwe vrachtraketten van ruimtevaartbedrijf Orbital.
Maar die worden gelanceerd met Antares-raketten, waarvan belangrijke onderdelen door (inmiddels verwoeste) fabrieken in Oekraïne werden geproduceerd.
Ook daar moet een oplossing voor worden gezocht.
De huidige ontwikkelingen hebben eveneens gevolgen voor de verkenning van de planeten Mars en Venus.
Het Europese ruimteagentschap ESA heeft al bekendgemaakt dat de voor dit jaar geplande lancering van de ExoMars Rosalind Franklin-rover, die gebruik zou maken van een Russische draagraket en landingsmodule, niet doorgaat.
De plannen voor een onbemande Amerikaans-Russische missie naar Venus zijn inmiddels eveneens geschrapt.
In reactie op de sancties die Rusland zijn opgelegd stelt het Russische ruimtestaatsbedrijf Roscosmos tevens geen Sojoez-raketten meer beschikbaar voor lanceringen vanaf ESA’s lanceerbasis in Frans Guyana.
Al geplande lanceringen kunnen wellicht met andere raketten worden uitgevoerd, maar dat zal vrijwel zeker tot vertragingen leiden, bijvoorbeeld voor de nieuwe Europese satelliet Euclides, waarvan de lancering nu nog voor dit jaar op het programma staat. (EE)
(Image Credit: ESA)
