Amerikaanse onderzoekers hebben ontdekt dat in sommige putten op de maan een constante temperatuur rond de 17 °C heerst.
Het is daar dus veel aangenamer dan op het maanoppervlak, waar het overdag 130 graden boven nul kan worden en ’s nachts 175 graden onder nul.
Zulke putten zouden als onderkomens kunnen fungeren voor toekomstige maanreizigers, te meer daar zij ook bescherming bieden tegen de kosmische straling en micrometeorieten (Zenit november 2022, blz. 21)
De putten werden in 2009 ontdekt met de Japanse maansatelliet SELENE en sindsdien zijn er al meer dan tweehonderd gevonden.
Van een zestiental is zeker dat het delen van ingestorte lavatunnels zijn.
Dit soort putten, met een diameter van 15 tot 150 meter, kunnen ontstaan waar vloeibare lava onder een laag van al gestolde lava stroomde en het ‘dak’ van deze ondergrondse lavagang naderhand instortte.
Tyler Horvath en collega’s analyseerden metingen van een instrument aan boord van de Lunar Reconnaissance Orbiter waarmee tussen 2009 en 2019 de temperatuur van het maanoppervlak in kaart is gebracht.
Zij zoemden in op een ruwweg cilindervormige put van zo’n 100 meter diameter en 100 meter diep in Mare Tranquillitatis.
Met behulp van een model van de thermische eigenschappen van het omringende gesteente berekenden de onderzoekers de temperatuur in deze put in de loop van de dag en de nacht, die op de maan beide 15 aardse dagen duren.
Aangezien de maan geen atmosfeer heeft, wordt de temperatuur in zo’n put vooral bepaald door de warmtestraling van het omringende gesteente.
En die blijkt verrassend mild en constant, waardoor de temperatuur hooguit één graad rond de 17 °C varieert.
De onderzoekers denken dat deze constante temperatuur mede samenhangt met het feit dat deze put deels nog wordt afgedekt door een ‘dak’.
Dat houdt overdag de zonnehitte buiten en tempert ’s nachts de afkoeling. Ondertussen wordt het deel van de bodem van de put dat direct door de zon wordt bestraald echter wel 20 graden heter dan het maanoppervlak, waarmee deze bodem tevens de heetste plek op de maan wordt.
Het is dus zaak om ook in zo’n put in de schaduw te blijven, of er een dak op aan te brengen. (GB/Geophysical Research Letters 49, nr. 14)
(Image Credit: NASA/GSFC/Arizona State University)
