Franse astronomen denken in het centrum van een bolvormige sterrenhoop een concentratie van relatief lichte, stellaire zwarte gaten te hebben ontdekt.
De bolhoop, NGC 6397, omvat ruim 400.000 sterren die zijn samengepakt in een gebied van slechts 70 lichtjaar diameter.
Met zijn afstand van ongeveer 7800 lichtjaar is deze bolhoop een van de meeste nabije die we kennen en onder gunstige omstandigheden is hij zelfs met het blote oog in het sterrenbeeld Altaar te zien.
Zwarte gaten komen qua massa voor in een drietal ‘smaken’, te weten stellaire, middelzware en superzware.
De middelzware hebben een massa tussen ongeveer 100 en 10.000 zonsmassa’s, maar over hun bestaan, en ontstaan, is nog veel onduidelijk.
Vermoed wordt dat ze vooral kunnen voorkomen in het centrum van bolvormige sterrenhopen, maar tot nu toe zijn er nog maar enkele kandidaten ontdekt.
Eén ervan zou zich in NGC 6397 kunnen bevinden.
Eduardo Vitral en Gary Mamon namen deze kandidaat onder de loep door nauwkeurig de beweging van de sterren rond het centrum van de bolhoop te bepalen.
Daartoe maakten zij gebruik van waarnemingen die in de loop van enkele jaren verricht zijn met de Hubble Space Telescope en de Europese astrometriesatelliet Gaia.
Die laten zien dat de sterren in allerlei banen rond het centrum draaien in plaats van vooral in cirkelvormige en elliptische banen.
De astronomen leiden uit deze banen af dat zich in het centrum van de bolhoop niet één middelzwaar zwart gat bevindt, maar een concentratie van overblijfselen van zware
sterren, te weten witte dwergen, neutronensterren en stellaire zwarte gaten.
Deze overblijfselen zouden in de loop der tijd als gevolg van de wisselwerking met lichtere sterren, de zogeheten dynamische wrijving, naar het centrum van de bolhoop zijn afgedaald.
Binnen een straal van een tot twee lichtmaanden zou zich hier een massa van 1000 tot 2000 zonsmassa’s aan sterrestanten schuilhouden, waarvan het grootste deel stellaire
zwarte gaten zouden zijn.
Samensmeltingen van deze zwarte gaten zouden ook een belangrijke bron van gravitatiegolven, rimpelingen van de ruimtetijd, kunnen zijn, waarneembaar met laser-interferometers.
(GB/Astronomy & Astrophysics 646, A63)
(Image Credit: NASA, ESA, and T. Brown and S. Casertano (STScI)
