Met de dubbelster HD 14893 is iets vreemds aan de hand: de ene ster is jonger dan de ander en bovendien magnetisch. Nieuw onderzoek wijst erop dat het object uit drie sterren heeft bestaan, totdat twee van hen in botsing kwamen en samensmolten (Science). HD 148937 is ongeveer 3800 lichtjaar van de aarde verwijderd en bevindt zich in het sterrenbeeld Norma (Winkelhaak). Hij bestaat uit twee sterren die veel meer massa hebben dan de zon en is omgeven door een fraaie nevel – een wolk van gas en stof. Uit een grondige analyse blijkt dat de zwaardere ster veel jonger is dan zijn begeleider, wat nogal vreemd is, omdat ze tegelijkertijd moeten zijn ontstaan. Het leeftijdsverschil – de ene ster lijkt minstens anderhalf miljoen jaar jonger dan de andere – wijst erop dat de zwaardere ster op de een of andere manier een verjongingskuur heeft ondergaan. Ook met de omringende nevel is iets vreemds aan de hand. Deze wolk van gas en stof, met de aanduiding NGC 6164/6165, is pas 7500 jaar oud en dus honderden keren jonger dan beide sterren. Hij bevat zeer veel stikstof, koolstof en zuurstof, wat opvallend is, omdat deze elementen normaal gesproken diep in een ster te vinden zijn en niet daarbuiten. Het lijkt erop dat ze door een heftige gebeurtenis zijn vrijgekomen. ‘We denken dat dit systeem oorspronkelijk uit minstens drie sterren heeft bestaan,’ aldus waarnemingsleider Hugues Sana, hoogleraar aan de KU Leuven (België). ‘De twee binnenste sterren smolten op heftige wijze samen, waardoor een magnetische ster ontstond en wat materiaal werd weggeslingerd, en zo de nevel deed ontstaan. De verder weg gelegen ster migreerde naar een nieuwe baan om de pas samengesmolten, inmiddels magnetische ster, waardoor de dubbelster ontstond die we nu in het centrum van de nevel zien staan.’ Dit scenario verklaart niet alleen waarom de ene ster in het systeem magnetisch is en de andere niet, maar helpt ook een al lang bestaand sterrenkundig raadsel oplossen, namelijk hoe zware sterren aan hun magnetische velden komen. Magnetische velden komen vaak voor bij lichte sterren zoals onze zon, maar zwaardere sterren kunnen magnetische velden niet op dezelfde wijze in stand houden. Toch zijn sommige zware sterren wel degelijk magnetisch. Astronomen vermoedden al een tijdje dat zware sterren magnetische velden kunnen verkrijgen wanneer twee sterren samensmelten. Maar dit is de eerste keer dat onderzoekers ook direct bewijs voor dit scenario hebben ontdekt. (EE) (Image Credit: ESO/VPHAS+team/CASU)
