Een internationaal onderzoeksteam, onder leiding van Tim Carleton van Arizona State University (VS), heeft een ‘rustig’ dwergsterrenstelsel ontdekt dat opdook op beelden van de Webb-ruimtetelescoop die voor een ander doel waren gemaakt (The Astrophysical Journal Letters). Sterrenstelsels zijn grote verzamelingen van sterren, gaswolken en donkere materie die door de zwaartekracht bij elkaar worden gehouden. Dwergstelsels – de meest voorkomende sterrenstelsels in het heelal – zijn per definitie klein en niet erg helder. Ze bevatten minder dan 100 miljoen sterren, terwijl ons Melkwegstelsel bijvoorbeeld bijna 200 miljard sterren telt. Het nu door Carleton en collega’s opgespoorde dwergstelsel werd vastgelegd bij een verkenning van een cluster van sterrenstelsels, die het PEARLS-project heet. Om die reden heeft het dwergstelsel, dat zich net buiten het eigenlijke zoekgebied bevond, de ‘naam’ PEARLSDG gekregen. PEARLSDG heeft niet de gebruikelijke kenmerken van een dwergsterrenstelsel. Het stelsel staat niet onder invloed van een naburig sterrenstelsel en vormt ook geen nieuwe sterren. Het behoort daarmee tot de ‘eenzame, rustige sterrenstelsels’ – een klasse van zeer zeldzame dwergstelsels. Tot nu toe dachten astronomen dat zo’n geïsoleerd sterrenstelsel ofwel sterren zou blijven vormen, ofwel interacties zou aangaan met een groter begeleidend sterrenstelsel. Maar deze theorie is niet van toepassing op PEARLSDG, die geen nieuwe sterren vormt én alleenstaand is. Ook verrassend is dat op de Webb-opnamen afzonderlijke sterren te zien zijn. Aan de hand van de helderheid van deze sterren hebben de astronomen kunnen vaststellen dat PEARLSDG ongeveer 98 miljoen lichtjaar van ons verwijderd is. Daarmee is het een van de verste sterrenstelsels waarin individuele sterren kunnen worden onderscheiden. De ontdekking verandert het beeld dat astronomen van het ontstaan en de evolutie van sterrenstelsels hebben. Zo lijkt het aannemelijk dat ‘rustige dwergsterrenstelsels’ niet zo schaars zijn als verondersteld. (EE)
(Image Credit: (NASA, ESA, CSA, Jake Summers (ASU), Jordan C.J. D’Silva (UWA), Anton M. Koekemoer (STScI), Aaron Robotham (UWA) and Rogier Windhorst (ASU)
