Astronomen hebben een stukje kannibalistisch verleden van het Andromedastelsel (M31), de grote buur van de Melkweg, gereconstrueerd.
Daaruit blijkt dat dit stelsel diverse kleinere soortgenoten heeft opgeslokt, voor het laatste enkele miljarden jaren geleden.
Van deze stelsels zijn nog herkenbare restanten terug te vinden in de vorm van tientallen bolvormige sterrenhopen.
Ook zijn zwakke sporen ontdekt van dwergstelsels die al veel eerder, mogelijk 10 miljard jaar geleden, door het Andromedastelsel zijn opgenomen (Nature).
M31 heeft een veel grotere en complexere halo, de aanduiding voor het min of meer bolvormige ijle buitengebied van een sterrenstelsel, dan onze Melkweg.
Dat wijst erop dat dit stelsel veel meer, en mogelijk ook grotere, soortgenoten heeft opgeslokt dan het onze.
De astronomen hebben, in het kader van de Pan-Andromeda Archaeological Survey, compacte groepen sterren in deze halo onderzocht die bolvormige sterrenhopen worden genoemd.
Een analyse van hun waarnemingen, gebaseerd op modelberekeningen, laat zien dat de sterrenhopen uit minstens twee verschillende populaties bestaan.
De beide populaties draaien met verschillende snelheden (op grote afstanden) om het centrum van M31.
De beide families blijken niet in hetzelfde vlak om het centrum te draaien, maar bijna haaks op elkaar.
Dat betekent dat de oorspronkelijke stelsels uit heel verschillende richtingen kwamen.
De ene familie zou het restant kunnen zijn van een relatief groot sterrenstelsel dat ergens in de loop van de afgelopen 2 tot 3 miljard jaar is opgeslokt.
De andere familie lijkt veel ouder en beweegt ruwweg in hetzelfde vlak als ongeveer de helft van alle dwergstelsels die nog om M31 heen cirkelen.
Dat is verrassend omdat de baanvlakken van zulke satellietstelsels niet stabiel zijn: ze zijn onderhevig aan allerlei gravitationele verstoringen.
Op het moment waarop het sterrenstelsel waaruit deze familie is voortgekomen werd opgeslokt bestond dit ‘voorkeursvlak’ dus nog niet.
De astronomen denken dat deze toestand wel eens verband zou kunnen houden met het ‘kosmische web’, het grote netwerk van filamenten van gas van waaruit de sterrenstelsels in ons heelal van materiaal zijn voorzien.
Maar hoe de vork precies in de steel zit is nog volkomen onduidelijk. (EE)
