Tussen mei 2024 en juli 2025 heeft het Amerikaanse bedrijf SpaceX ongeveer 700 Starlink-satellieten uit hun lage omloopbaan gehaald en in de dampkring laten verbranden. Dit Great Reentry Event klinkt als een welkome opruiming in de groeiende satellieten populatie rond de aarde, maar helaas. Het betrof vooral Starlink-satellieten van de eerste generatie, die plaats moesten maken voor nieuwere modellen die later ook weer worden afgeschreven. SpaceX lanceert momenteel tot zo’n vijftig nieuwe satellieten per week om de bestaande vloot van ongeveer 8000 stuks in de stand te houden. Helaas veroorzaken de terugvallende satellieten een toenemende vervuiling van de atmosfeer. Satellieten bestaan vooral uit aluminium en als er één verbrandt blijft er zo’n 30 kilo verdampt aluminiumoxide in de atmosfeer achter. Al in 2023 werd met een vliegtuig in de stratosfeer aangetoond dat deze ‘uitstoot’ – niet alleen door Starlink, maar ook door andere satellieten – sinds 2016 acht maal zo groot is geworden. Nu ook verschillende andere bedrijven van plan zijn megaconstellaties van satellieten te ontplooien, is de verwachting dat er in 2040 minstens 60.000 satellieten in lage banen om de aarde zullen draaien die ook weer gaan terugvallen. Dit heeft tot gevolg dat het aantal satellietdeeltjes uiteindelijk gelijk wordt dat van de ‘natuurlijke’ interplanetaire meteoroïden. Met het grote verschil dat deze laatste vooral uit gesteente bestaan en satellieten uit metalen. Na de gevaren van metaallozingen op aarde komt daar nu dus het gevaar van aluminiumoxide-lozingen in de hogere atmosfeer bij. Volgens modelberekeningen op onder andere het Institute for Research in Environmental Sciences in Boulder, Colorado, zou zich rond 2040 op hoogten tussen 10 en 30 kilometer in de atmosfeer op de hogere breedten ongeveer 30.000 ton aan deeltjes aluminiumoxide hebben verzameld. In de mesosfeer en stratosfeer kan de temperatuur daardoor met anderhalve graad stijgen. Dit zou bovendien gepaard kunnen gaan met een verzwakking van de ozonlaag en een verandering van de wervelstromen boven de poolgebieden en dus het gehele mondiale weersysteem kunnen beïnvloeden. (GB/Spaceweather.com, 6 augustus) (Image credit: COSPAR/ Chris Peat – Heavens Above)
